Άγιον Φως

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή 9
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Η ίδρυση της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων 15
Η τελετή του Αγίου Φωτός 22
Η πρώτη παρουσία του Αγίου Φωτός 33
Οι εθνικότητες των συγγραφέων 35
Η γεωγραφική εξάπλωση των μαρτυριών 36

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Άγιος Γρηγόριος ο Φωτιστής (περ. 330 μ.Χ.) 37
Η εμφάνιση του Αγίου Φωτός μετά την άλωση
της Ιερουσαλήμ από τους Πέρσες (περ. 617 μ.Χ.) 40
Το «Αρχιερατικόν» του Πουατιέ (περ. 800 μ.Χ.) 53
Άγιος Θεόδωρος ο Σαββάίτης (836 μ.Χ.) 54
5.0 Άραβας φιλόσοφος αλ-Τζαχίζ (848 μ.Χ.) 56
6.0 Γάλλος μοναχός Βερνάρδος (867 μ.Χ.) 56
7. Η κανδήλα που άναψε από τον άγγελο,
στη συλλογή του βασιλιά της Αγγλίας (930 μ.Χ.) 58
8.0 αρχιεπίσκοπος Καισαρείας Αρέθας (921 μ.Χ.) 62
9.0 Άραβας ιστορικός αλ-Μασούντι (940 μ.Χ.) 63
10.0 Άραβας νομοδιδάσκαλος Ιμπν αλ-Κας (940 μ.Χ.) 65
11.0 Αυστριακός πρεσβύτερος Οθμάρος (10ος αι.) 69
12. Η επιστολή του κληρικού Νικήτα προς τον αυτοκράτορα
Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο (947 μ.Χ.) 70
13.0 Πέρσης γιατρός αλ-Μασίχι (περ. 990 μ.Χ.) 75
14.0 Πέρσης αλ-Μπιρουνί (1000 μ.Χ.) 77
15. Η καταστροφή του Ναού της Αναστάσεως το έτος 1009 84
16.0 Γάλλος ηγούμενος Ριχάρδος του αγίου Βαν (1027 μ.Χ.) 91
17.0 Γάλλος επίσκοπος Οδόλρικος (1025-1028 μ.Χ.) 94
18.0 Ιταλός επίσκοπος Λέων της Όστιας (1075 μ.Χ.)
και ο Άγγλος συγγραφέας Sir William Dugdale 97
19.0 Χαλδαίος πατριάρχης Μακίκα (περ. 1095 μ.Χ.) 98
20. Ο λόγος του Πάπα Ουρβανού Β’ (1095 μ.Χ.) 99
21.0 Αιγύπτιος βεζύρης αλ-Αφντάλ και ο Γουλιέλμος ο Ερημίτης 101
22.0 Γάλλος χρονογράφος Γκιλό (1099 μ.Χ.) 104
23. Η κατάκτηση της Ιερουσαλήμ από τους Σταυροφόρους (1099 μ.Χ.) 106
24.0 Γάλλος χρονογράφος Φουλχέριος (1101 μ.Χ.) 110
25. Το Χρονικό του αγίου Μαξεντίου (1100 και 1101 μ.Χ.) 111
26.0 Κώδικας L (1101 μ.Χ.) 111
Ο Γάλλος ιστορικός Μπάρτολφ (1101 μ.Χ.) 116
Ο Ιταλός ιστορικός Καφάρο (1101 μ.Χ.) 119
Ο Γερμανός ιστορικός Έκεχαρντ (1101 μ.Χ.) 122
Ο Άγγλος ιστορικός Γουλιέλμος του Μάλμσμπουρι (1101 μ.Χ.) 125
31.0 Αρμένιος ιστορικός Ματθαίος (1101 μ.Χ.) 130
32.0 Γάλλος ιστορικός Γκιμπέρ (1101 μ.Χ.) 131
33.0 Ρώσος ηγούμενος Δανιήλ (1105-1107 μ.Χ.) 137
Οι επιστημονικές μετρήσεις του Ρώσου φυσικού Αντρέι Βολκόφ 145
Ο Γερμανός ιστορικός Αλβέρτος του Άαχεν (1119 μ.Χ.) 150
Το Χρονικό του Peterborough και το Χρονικό του αγίου Μαξεντίου 152
Ο Λατίνος πατριάρχης της Ιερουσαλήμ Γουλιέλμος Α’ (1125 μ.Χ.) 154
Πέτρος ο Σεβάσμιος (1147 μ.Χ.) 155
Ο Ισλανδός ηγούμενος Νικολό Μπέργκσον (1154 μ.Χ.)
και ο Ιταλός περιηγητής Βαρθολομαίος (1158 μ.Χ.) 157
Ο Γερμανός επίσκοπος Θεοδώριχος (1171 μ.Χ.) 160
Ο Γάλλος κόμης Φίλιππος της Φλάνδρας (1178 μ.Χ.) 161
Η κατάκτηση της Ιερουσαλήμ από τον σουλτάνο Σαλαντίν (1187 μ.Χ.) 163
Ο Σαλαντίν ενώπιον του Αγίου Φωτός (1192 μ.Χ.) 168
α. Το Χρονικό του Άγγλου σταυροφόρου Ριχάρδου 168
β. Η Ιστορία του Γάλλου σταυροφόρου Αμβρόσιου 171
Οι δύο Κόπτες της Αιγύπτου: Ιμπν αλ-Κουλζούμι (1102 μ.Χ.)
και επίσκοπος Ιωάννης (1197 μ.Χ.) 175
45.0 Γερμανός επίσκοπος Βίλμπραντ (1211 μ.Χ.) 177
46.0 γεωγράφος Γιακούτ (1228 μ.Χ.)
και το Χρονικό της Μαργκάν (1229 μ.Χ.) 177
47. Το Χρονικό της Μονής του Έρφουρτ (1267 μ.Χ.) 179
48.0 ανώνυμος Άγγλος περιηγητής (1344-45) 180
Η αυθεντικότητα του Τάφου του Ιησού και του Γολγοθά 183
Η αρχική μορφή του Τάφου του Ιησού 194
Ο Άγγλος συγγραφέαςΤζων Μάντεβιλ (1357 μ.Χ.) 210
52.0 αυτοκράτορας Ιωάννης ΣΤ’ Καντακουζηνός (1360 μ.Χ.) 210
53.0 Ρώσος αρχιμανδρίτης Γρεθένιος (1400 μ.Χ.)
και ο Γερμανός περιηγητής Γιόχαν Σίλτμπεργκερ (1425 μ.Χ.) 211
54.0 βασιλιάς της Αιθιοπίας Ζάρα Ιακώβ (περ. 1460 μ.Χ.) 212
55.0 Ελβετός ιστορικός Φέλιξ Φάμπρι (1483 μ.Χ.) 214
56. Ο Χαλδαίος πατριάρχης Ιωάννης Σουλάκα (1552 μ.Χ.) 218
57.0 Ρώσος διπλωμάτης Βασίλι Ποζνιακόβ (1560 μ.Χ.) 220
58.0 κίονας που διερράγη διά του Αγίου Φωτός (1579 μ.Χ.) 223
59.0 πρώτος άνθρωπος που αντίκρισε το Άγιο Φως
και τον αναστημένο Χριστό (33 μ.Χ.) 236

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Μία προσωπική μαρτυρία (2008) 241
Ο Αρμένιος ιστορικός Γρηγόριος Δαραναγετσί (1626) 242
Ο Βρετανός αρχαιολόγος Τσαρλς Ουόρεν (1867) 245
Μοναχός Παρθένιος (1846) και Επίσκοπος Μελέτιος (1867) 248
Πατριάρχης Κύριλλος Β’ (1868) 254
Μοναχός Μητροφάνης (1926) 255
Πατριάρχης Δαμιανός Α’ (1897-1931) 259
Πατριάρχης Διόδωρος Α’ (1981-2000) 261
Πατριάρχης Πολύκαρπος (1810)
και Επίσκοπος Χριστόδουλος (1998-1999) 263
Πατριάρχης Ειρηναίος Α’ (2001-2005) 265
Πατριάρχης Θεόφιλος Γ’ 268

Επίλογος 269
Παράρτημα Α’: Η Κάθοδος του Χριστού στον Άδη 277
Παράρτημα Β’: Ο χρόνος της Αναστάσεως του Χριστού
και η αφετηρία του θαύματος του Αγίου Φωτός 281
Παράρτημα Γ’: Από τον Μυστικό Δείπνο στην Ανάσταση
του Θεανθρώπου 294
Βιβλιογραφία 303
Κατάλογος χειρογράφων 309
Κατάλογος εικόνων 309
Ευρετήριο 310