Αλεξίκακον Φάρμακον και η επιστολή στον Κοραή Περί Νηστείας
Ολόκληρο το έργο του αγίου Αθανασίου έχει ένα μόνο στόχο: την προφύλαξη των ορθόδοξα σκεπτόμενων και την θεραπεία των επηρεασμένων από τον Διαφωτισμό Ορθοδόξων, αλλά ακόμη μη ταυτισθέντων μαζί του. Αυτό τον σκοπό υπηρετεί και η γλώσσα του, ως έσχατο μέσο ποιμαντικής διακονίας. Ο Βολταίρος στη συνείδηση του Παρίου -και όχι μόνον- είναι ένσαρκος κίνδυνος, που διακυβεύει την μόνη δυνατότητα σωτηρίας, μεταδίδοντας τον πνευματικό θάνατο. Αυτό είναι το ύφος του αγίου Αθανασίου! Αγωνιστές όπως αυτός, είναι αδύνατο να πεισθούν ότι με ήπιες και μελιστάλαχτες εκφράσεις είναι δυνατή η νουθέτηση τεχνιτών της βλασφημίας και συκοφαντίας, όπως ο Βολταίρος και οι οπαδοί του.
Επηρεασμένοι από τις αποδομητικές ενέργειες των Γάλλων επαναστατών τις καταλυτικές επεμβάσεις τους στη δυτική χριστιανική πραγματικότητα, θέλησαν και οι Έλληνες μιμητές τους, κινούμενοι σε πνεύμα καλής μίμησης και ιδεολογικής υποτέλειας, να μεταφέρουν και εφαρμόσουν τα συμβαίνοντα στη Γαλλία και στην δική τους Πατρίδα για την διαφωτιστική ευρωπαϊκή προσομοίωσή της. Το πρόβλημα δεν είναι, βέβαια, εδώ η έκδηλη απουσία κάθε σχέσης με τη “δική τους” ανατολική παράδοση, αλλά και η πλήρης άγνοιά της.
Σε εντελώς διαφορετικό όμως κλίμα ζούσε και εκινείτο ο χώρος της ησυχαστικής παράδοσης, στον οποίον άνηκε ο όσιος Αθανάσιος Πάριος. Έτσι εξηγείται η απαρέγκλιτη προσήλωσή του στην πατερικότητα, θεολογική και πρακτική, κάτι που συνέβαινε σε όλη την κολλυβαδική οικογένεια, τους αυθεντικότερους εκφραστές αυτής της παράδοσης, που συνιστά την πεμπτουσία της Χριστιανικής Ορθοδοξίας. Και αυτό ήταν εκείνο, που προκαλούσε τους φαινομενικά Ορθόδοξους ευρωπαϊστές, όπως ο Κοραής. Ο Άγιος φαίνεται να τιμά τον Κοραή για τις γνώσεις, την παιδεία του και την επίδοσή του στην συγγραφή. Είχε όμως διορατικότατα διαβλέψει, πού οδηγούσαν τα μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης και των διαφωτιστών. Δεν μπορούσε, λοιπόν, να σιγήσει σε δηλώσεις του Κοραή, που μάλιστα γίνονταν ευρύτερα γνωστές, διότι αλληλογράφοι του μεριμνούσαν φιλοτίμως για την κοινοποίηση των επιστολών του. Το ιδιαίτερα όμως προκλητικό ήταν, ότι ο Κοραής, μολονότι γιατρός, διακωμωδούσε στην κυριολεξία το θέμα της νηστείας, με έκδηλο σκοπό την δυσφήμισή της.
Προλεγόμενα: π. Γεώργιος Μεταλληνός
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 230
Α΄ έκδοση: 01/2016
Για το δόγμα και τη λατρεία
Μία πρωτότυπη προσέγγιση στα αντιμαχόμενα σημεία μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων μέσα από ανέκδοτα χειρόγραφα.
Τι είναι το Filioque και γιατί αποτελεί ανυπέρβλητο πρόβλημα στην ένωση των δύο Εκκλησιών Ανατολής και Δύσης; Γιατί οι Ορθόδοξοι χρησιμοποιούν ένζυμο άρτο κατά την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας ενώ οι Λατίνοι άζυμο; Γιατί στην Ορθοδοξία επιτρέπεται ο γάμος των κληρικών ενώ στη δυτική παράδοση επιβάλλεται αγαμία του κλήρου; Γιατί οι Ορθόδοξοι κληρικοί αφήνουν γένια ενώ στη Δύση απαγορεύεται; Γιατί οι Λατίνοι δεν τιμούν τις ιερές εικόνες στους ναούς τους και γιατί επιτρέπουν την είσοδο των γυναικών στο ιερό θυσιαστήριο;
Αυτά και άλλα θέματα δογματικού, λειτουργικού και λατρευτικού περιεχομένου βρίσκουν τις απαντήσεις τους σε αυτό το βιβλίο, καθώς γίνεται μία εις βάθος ιστορική και κανονική προσέγγιση στα αντιμαχόμενα σημεία μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων μέσα από χειρόγραφα του 13ου αιώνα, τα οποία παραμένουν μέχρι σήμερα ανέκδοτα. Τα έργα αυτά είναι από τη γραφίδα του Νικολάου εξ Υδρούντος, Ορθοδόξου συγγραφέα και ηγούμενου της Μονής του Αγίου Νικολάου Κασούλων στο Ότραντο της Κάτω Ιταλίας, ο οποίος έζησε την Δ’ Σταυροφορία και την άλωση της Πόλης από τους Δυτικούς, πήρε μέρος στις αρχικές συζητήσεις για την ένωση των Εκκλησιών στην Κωνσταντινούπολη και με σθένος αντιστάθηκε στην επιβολή του παπισμού στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ιταλίας.
Ένα έργο που αποτελεί βασική πηγή για τους σύγχρονους μελετητές: θεολόγους, ιστορικούς, παλαιογράφους, αλλά και για κάθε πιστό που επιθυμεί να γνωρίσει τη δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας καθώς και την ιστορική διαμόρφωση της λατρευτικής παράδοσής της.
Προλογικό σημείωμα της Α.Π.Θ. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου
Προλεγόμενα Ιωάννη Παναγιωτόπουλου
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 304
Α΄ Έκδοση: 03/2019