Εγχειρίδιον Μεθοδικόν
Ὠφέλιμον κατὰ πολλὰ καὶ ἀναγκαῖον, περὶ τοῦ Μυστηρίου τῆς Μετανοίας καὶ ἐξετάσεως τῆς συνειδήσεως ἐκεινῶν ὁποὺ ἐπιθυμοῦσι νὰ ἐξομολογηθοῦν ὀρθὰ καὶ πιστά. [Βενετία 1622]
«Καὶ τώρα, μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ εἰς τούτους τοὺς καιροὺς τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ὁποὺ φθάνει ἡ σωτηρία τοῦ χριστωνύμου λαοῦ καὶ τῶν ἁμαρτημάτων του ἡ ὠφέλιμος κάθαρσις, ἠθέλησα καὶ τὰ ὅσα ἐσυνάθροισα εἰς τοῦτο τὸ βιβλιόπουλον νὰ τὰ δώσω εἰς τὴν στάμπα διὰ εὐκολότητα τοῦ μετανοοῦντος, καὶ τοῦ πνευματικοῦ πατρὸς ἄνεσιν. Ἀνίσως καὶ ἀγοράζοντάς το ὁ καθείς σας, θέλετε τὸ ἔχει εἰς τὸν κόλπον σας ὡς πράγμα ἀναγκαιότατον, διαβάζοντάς το καὶ ξαναδιαβάζοντάς το κὰν ὡσὰν κάμνετε εἰς τὰ βιβλία τὰ μυθώδη καὶ ζημιωτικὰ τῆς ψυχῆς σας, θέλετε ὠφεληθεῖ πολλότατα, εἰ δὲ καὶ δὲν θέλετε τὸ χρειασθεῖ, δὲν θέλετε ἔχει πλέον πρόφασιν πὼς δὲν ἠξεύρετε τίποτες».
Με τούτα τα λόγια ο ιερέας του Αγίου Γεωργίου της Βενετίας Νικηφόρος Πασχαλέας προλογίζει το 1622 την πρώτη έκδοση του βιβλίου του Ἐγχειρίδιον Μεθοδικόν. Το «βιβλιόπουλον» αυτό υπήρξε ο πρώτος συστηματικός οδηγός για το Μυστήριο της Εξομολογήσεως που κυκλοφόρησε στα Ελληνικά από μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και εκδίδεται εδώ για πρώτη φορά στα νεότερα χρόνια. Η έκδοση του κειμένου συνοδεύεται από εισαγωγή για τον συγγραφέα και το έργο του, και από σχόλια που υπομνηματίζουν θεολογικά το κείμενο.
Εισαγωγή, Κείμενο, Σχόλια, Γλωσσάρι: Γεώργιος Ι. Βλαχάκης
Εξομολόγηση για παιδιά
Είναι μια απλή προσέγγιση, στο ουσιαστικό και απόλυτα καθοριστικό για τη ζωή του κάθε παιδιού, αυτό μυστήριο. Σήμερα που όλα τα σταθερά σημεία αναφοράς και οι θεσμοί για ποικίλους λόγους κλονίζονται, το να μάθουμε στα παιδιά μας από τη μικρή τους ηλικία να ακουμπούν την ψυχή τους στο Θεό είναι δώρο πολύτιμο και αναλλοίωτο απέναντι σε κάθε επερχόμενο κλυδωνισμό.
Εικονογράφηση: Γερόντισσα Ανθίμη, ηγουμένη Ιεράς Μονής Αγ. Σπυρίδωνος Προμυρίου, Πηλίου
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 40
Α΄ Έκδοση: 11/2017
Εξομολόγηση, το κατώφλι της συγχώρεσης
Ένα βιβλίο που έρχεται με ένα μοναδικό τρόπο να φανερώσει την αλήθεια του μυστηρίου της εξομολόγησης. Να προσφέρει μια σημαντική μελέτη, τόσο ιστορική όσο και θεολογική, γύρω από το μυστήριο, έτσι ώστε να αναδειχτεί και πάλι στις συνειδήσεις του κόσμου και ιδιαιτέρως των Χριστιανών, η αξία και υπαρξιακή αναγκαιότητά του.
Αισθάνομαι ότι αυτό το βιβλίο του Jim Forest, θα αποκαταστήσει και πάλι την αξία του μυστηρίου της εξομολόγησης στις συνειδήσεις των μελών της εκκλησίας. Ώστε να ερμηνευθεί εκ νέου στις ανθρώπινες καρδιές ως ένα μεγάλο δώρο του Θεού στην ατέλεια και ελλειμματικότητα του βίου μας. Άλλωστε ο Θεός γνωρίζει απόλυτα τις ραγισμένες αντοχές μας, γι’ αυτό και δεν ζητάει από εμάς την τελειότητα του βίου μας, αλλά τον πόθο και την επιθυμία της ύπαρξής μας.
Την ημέρα της εσχάτης κρίσεως δεν θα κριθούμε για τον φόβο που αισθανθήκαμε απέναντι στον Θεό, αλλά για την αγάπη και ευχαριστία που βιώσαμε για Εκείνον. Κι η εξομολόγηση είναι μια μεγάλη δωρεά, που επουλώνει τα τραύματα αυτής της αγάπης. Γιατί κάθε αγάπη, έχει και τις πληγές της.
Από την εισαγωγή του π. Χαράλαμπου Παπαδόπουλου (Λίβυου)
Εξομολογητάριον
Βιβλίο Ψυχωφελέστατο που περιέχει σύντομη διδασκαλία προς τον Πνευματικό πως να εξομολογεί με βοηθό τους Κανόνες του αγίου Ιωάννου του Νηστευτού εξηγημένους με ακρίβεια, γλαφυρή συμβουλή προς τον μετανοούντα πως να εξομολογείται , όπως πρέπει και λόγο ψυχωφελεί περί μετάνοιας.
Απόδοση στην Νεοελληνική υπό Βενεδίκτου Ιερομονάχου Αγιορείτου
Γ΄ έκδοση: 11/2015
Επιστροφή
Μετάνοια και Εξομολόγηση. Επιστροφή στον Θεό και την Εκκλησία του.
Τι είναι αμαρτία και ποιοι είναι οι καρποί της;
Τι είναι μετάνοια και τι δεν είναι;
Τι είναι εξομολόγηση και τι δεν είναι;
Πώς προετοιμαζόμαστε για την εξομολόγηση;
Πώς εξομολογούμαστε;
Ποιο είναι το νόημα των επιτιμίων;
Ποια η σχέση του μυστηρίου της μετάνοιας με το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας;
Σ’ αυτά και σ’ άλλα ερωτήματα προσπαθεί με απλά λόγια να απαντήσει το μικρό αυτό βιβλίο και να βοηθήσει σε μια επανατοποθέτηση και σ’ ένα σωστό πλησίασμα του μεγάλου και φιλάνθρωπου μυστηρίου της μετάνοιας και εξομολογήσεως.
Η Εξομολόγησις
Προτιθέμενοι να ερευνήσωμεν τα κατά το μυστήριον της εξομολογήσεως -της σωστικής ταύτης σανίδος των του βαπτίσματος ναυαγών- τον εξής προεκρίναμεν ν’ ακολουθήσωμεν δρόμον. Εν πρώτοις μεν να παρουσιάσωμεν εν διαγράμματι προ των οφθαλμών του αναγνώστου «Ακολουθίαν και Τάξιν επί εξομολογουμένων» την συνταγείσαν υπό του Οσίου Πατρός ημών και Οικουμενικού Πατριάρχου του Νηστευτού (582-595) όσον οίον τε πλήρη και ικανώς εκφραστικήν του Ορθοδόξου πνεύματος. Είτα δε να υποβάλωμεν την βάσιν και τα σπουδαιότερά της μέρη υπό το ιστορικόν, πατρολογικόν και πρακτικόν της ερεύνης φως. Ούτως η υπό τοιαύτην έννοιαν μελέτη μας θα είναι, ελπίζομεν, ολοκληρωτική, δι’ αυτής δε θα δυνηθώμεν να κρίνωμεν κατά πόσον η αρχαία πειθαρχία διεφυλάχθη και τίνες συστάσεις βαθυγνώμονες εδώ ή εκεί εγκρύπτονται αποσκοπούσαι την εξέγερσιν των πεπτωκυίων ψυχών.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 128
Α΄ Έκδοση: 04/2018
Μετάνοια
Το βιβλίο αυτό περιέχει τους βίους δέκα αγίων γυναικών, πρώην ασώτων και αμαρτωλών, που μέσα από τη μετάνοια έφτασαν στην αγιότητα. Στο παράρτημα του βιβλίου υπάρχουν λόγοι αποδιδόμενοι σε δύο μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας, τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο και τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, καθώς και ένα απάνθισμα σχετικών προσευχών.
Νέα έκδοση σε Νεοελληνική απόδοση
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 216
Α΄ Έκδοση: 2016
Μετάνοια, Εξομολόγησις, Νηστεία, Θεία Κοινωνία
Με τη χάρι και την ευλογία του Τριαδικού μας Θεού τίθεται στην κυκλοφορία το ΣΤ΄ τεύχος της σειράς «ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΚΟΣ ΑΜΒΩΝ» με περιεχόμενο εξόχως πνευματικό· τα θέματα που διαπραγματεύεται είναι: ΜΕΤΑΝΟΙΑ, ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΙΣ, ΝΗΣΤΕΙΑ, ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Σε όλους μας είναι γνωστό ότι ο ιερός Χρυσόστομος είναι ο κήρυκας της αγάπης του Θεού, της ελεημοσύνης και της Μετανοίας. Στα κείμενα που ακολουθούν μπορούμε να δούμε τους τρόπους της μετανοίας, που μέσα από αυτούς φαίνεται η μεγάλη φιλανθρωπία του Θεού, ο Οποίος δεν ώρισε μόνον έναν δρόμο που οδηγεί στην πόλι της Μετανοίας, αλλά πολλούς και ποικίλους. Δεν υπάρχει αμάρτημα που να μην υποχωρή στην δύναμι της μετανοίας. Γιατί η μεν αμαρτία μοιάζει με μια μικρή σπίθα, ενώ η φιλανθρωπία και η αγάπη του Θεού με τον ωκεανό, ο οποίος δεν έχει όρια. «Αμάρτησες; Μην απελπισθής». Η μετάνοια εξισώνει τον αμαρτωλό με εκείνον που δεν αμάρτησε.
Σειρά: Χρυσοστομικός Άμβων ΣΤ΄
Εξώφυλλο: Δεμένο
Σελίδες: 394
Στ΄ Έκδοση: 2017
Μιλάω στη ψυχή μου
Ίσως να μην κουβεντιάζουμε σωστά με το Θεό και με τους άλλους, γιατί δεν κάνουμε διάλογο με τον εαυτό μας, με την ψυχή μας.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 48
Δ΄ Έκδοση: 2013
Ομιλίαι περί Μετανοίας Εξομολογήσεως και Θείας Ευχαριστίας
Περιέχονται τέσσερις κατανυκτικές ομιλίες του Αγίου Νεκταρίου για την μετάνοια, την εξομολόγηση και την Θεία Ευχαριστία.
Κείμενο – Απόδοση στη Νεοελληνική: Πρεσβύτερος Γ. Διακουμάκος
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 208
Γ΄ Έκδοση: 03/2017
Όσα δεν ξέρω για την εξομολόγηση
Προσπάθησέ το αδελφέ μου… Ο Θεός είναι μεγάλος, και θα σε βοηθήσει να απαλλαγείς από τα πάθη σου, να ενσαρκώσεις την αρετή, να αποκτήσεις αυτοκυριαρχία και να απολαύσεις τον ελεύθερο αέρα της καθαρότητάς σου.. Βάδισε με θάρρος τον ανηφορικό αλλά και δύσκολο δρόμο της πνευματικής ζωής. Αλλά και με ελπίδα. Με την ελπίδα προς τη βεβαία άγκυρα της πίστεως του Χριστού. Αν το θάρρος σου εμπνέει τον αγώνα, όμως η ελπίδα σου δίνει φτερά στην πίστη. Και τα δυό τώρα μαζί, θάρρος δηλαδή και ελπίδα, αγώνας και πίστη, ας είναι τα δυό σου φτερά, με τα οποία ανάλαφρος σαν τα πουλιά, θα πετάξεις από τη θύρα του εξομολογητηρίου προς τους κόσμους εκείνους τους αγνώστους, μά και τόσο επιθυμητούς. Προς τους ουράνιους κόσμους, που συνθέτουν την ανεκτίμητη πνευματική σου κληρονομιά, τον ουρανό και τη μετοχή στη βασιλεία του Θεού.
Πέρα από την χώρα του θανάτου
Ιστορίες μετανοίας βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα
“Μπήκε στον μισοσκότεινο ναό και κοίταξε τα καντήλια που τρεμόπαιζαν φωτίζοντας τα πρόσωπα των Αγίων. Στάθηκε στην άκρη του τέμπλου και κάθισε στο ψαλτήρι να ξαποστάσει η ψυχή του από τον κάματο. Ασυναίσθητα άρχισε να σιγοψέλνει το “Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα…”. Γνωρίζει πολύ καλά πως όλη η ζωή του πιστού είναι μια πάλη με τον πιο παράλογο και αδυσώπητο εχθρό, τον θάνατο. Δεν χωρούν εδώ μεταφυσικές ψευδοβεβαιότητες, ούτε κούφια λόγια. Όσα θεολογικά κείμενα κι αν είχε διαβάσει, όσες πραγματείες γύρω από τον θάνατο, όσα πατερικά κείμενα κι αν ρούφηξε με αγωνία ψυχής, όταν ένοιωσε να πνίγεται από τον πνευματικό θάνατο κι άρχισε να ελπίζει στην Ανάσταση, κατανόησε πως μόνο η προσωπική σχέση με τον Χριστό μπορούσε να του δώσει απαντήσεις, όχι από αυτές που ακούει το ανθρώπινο αυτί, αλλά από εκείνες που ο Θεός ψιθυρίζει μυστικά στην ύπαρξη”.
Πως στέκεται ο άνθρωπος μπροστά στο παράλογο γεγονός του θανάτου; Πως μπορεί κάποιος να αντέξει την απώλεια “αγαπημένων προσώπων, τον φόβο της ανυπαρξίας, την αγωνία της φθοράς; Στο βιβλίο παρουσιάζονται αφηγήματα βασισμένα σε πραγματικά γεγονότα, ιστορίες ανθρώπων που μέσα από οδυνηρές εμπειρίες οδηγήθηκαν στην μετάνοια. Μαρτυρίες που φανερώνουν πως εκεί που όλα μοιάζουν σκοτεινά και ανυπόφορα, μπορεί να βλαστήσει η προσμονή στο Φως κι η προσδοκία της Ανάστασης. Μόνο άμα νοιώσεις, καθώς λέει ο ποιητής, κάθε βράδυ να παλεύεις στον γκρεμνό, με το θάνατο, κρεμασμένος σχεδόν αλλά όρθιος, πατώντας στην κόψη ενός ξυραφιού, μπορείς να εννοήσεις τί σημαίνουν όλα αυτά.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 200
Β΄ Έκδοση: 05/2018
Πότε και πως να εξομολογήσαι
Η μετάνοια του ανθρώπου και η αγάπη του Θεού. Η μετάνοια είναι χάρισμα της φιλανθρωπίας του Θεού. Πρόκειται για ευκαιριακό δώρο. Μόνο, δηλαδή, σε τούτη τη ζωή αξιοποιείται η μετάνοια του αμαρτωλού και μεταβάλλεται το πικρό σε γλυκό.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες:128
ΙΒ΄ Έκδοση: 02/2019
Πρόσχωμεν 13
Το μυστικό για να ζούμε την κοινωνία του Χριστού στο μυστήριο της θείας Κοινωνίας βρίσκεται στη δική μας προαίρεσι.
- Πρώτον, να πιστεύουμε, ότι χωρίς τη συνεχή θεία Κοινωνία, δεν μπορούμε να ζούμε πνευματικά.
- Δεύτερον, να λαχταρούμε τη συχνή θεία Κοινωνία, όπως οι πρώτοι χριστιανοί, που ήσαν “προσκαρτερούντες” (Πραξ. β΄ 42).
- Τρίτον, να ετοιμαζόμαστε για την υποδοχή του Κυρίου, για τη θεία Κοινωνία. Ο απόστολος Παύλος στο 11ο κεφάλαιο της Α΄ Κορινθίους επιστολής (Α΄ Κορ. ια΄ 27-28), που αφιερώνεται στην ευχαριστιακή σύναξι, αναφέρει τις συνέπειες για όσους ανάξια, απροετοίμαστα, αδιάφορα, ή ακόμα και με ασέβεια, προσέρχονται στη θεία Κοινωνία.
Σανίδα σωτηρίας
Εξομολογουμένου αγώνας και αγωνίες
Η παρούσα μελέτη προσπαθεί να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα:
– Η Αγία Γραφή αναφέρεται στην Εξομολόγηση;
– Η Εξομολόγηση υπάρχει στη ζωή της Εκκλησίας από το ξεκίνημά της, και αν ναι, ποιον ρόλο διαδραματίζει;
– Οι Πατέρες της Εκκλησίας, οι Εκκλησιαστικοί συγγραφείς και οι Σύνοδοι πώς εκφράζονται για την αξία της Εξομολόγησης;
– Τι ακριβώς είναι το μυστήριο της Μετάνοιας και πού στοχεύει;
– Είναι υποχρεωτικό (δηλ. απόλυτα αναγκαίο για τη σωτηρία μου) ή προαιρετικό;
– Είναι κατ’ εξοχήν προνόμιο των χριστιανών;
– Ο μεταμοντέρνος τρόπος ζωής και οι ψυχολογικές μου συντεταγμένες πόσο με επηρεάζουν καθώς προσέρχομαι να εξομολογηθώ;
– Τι είναι η αμαρτία; Είναι όλοι αμαρτωλοί, ακόμα κι εκείνοι που δεν νιώθουν έτσι;
– Εάν κανείς δεν έχει εξομολογηθεί μέχρι τώρα, γιατί αξίζει όντως να το κάνει;
– Πολλές φορές γεννιούνται σκέψεις και προβληματισμοί που φρενάρουν την απόφαση για Εξομολόγηση. Υπάρχουν σαφείς απαντήσεις για την υπέρβασή τους;
– Για όσους εξομολογούνται, παρουσιάζονται συχνά πολλές δυσκολίες, οι οποίες κάνουν την Εξομολόγηση μη λειτουργική. Μπορούν να ξεπεραστούν;
– Χρειάζεται προετοιμασία η Εξομολόγηση; Αν ναι, τι είδους;
– Μαζί με την Εξομολόγηση είναι απαραίτητη και η μετάνοια. Γνωρίζω όμως ποιο είναι το αληθινό της περιεχόμενο;
– Την ώρα της Εξομολόγησης ποιος είναι ο ρόλος του πνευματικού;
– Τι σημαίνει ότι εξομολογούμαι ενώπιον της Εκκλησίας;
– Ως εξομολογούμενος, πώς καλούμαι να εκφραστώ και τι πρέπει να προσέξω την ώρα του μυστηρίου; Πριν και κατά την Εξομολόγηση ποια λάθη-παγίδες πρέπει να αποφύγω;
– Ποια είναι η πηγή και η αξία της Συγχώρησης; Τι μπορεί να μου προσφέρει;
– Μετά την Εξομολόγηση τι αλλάζει στη ζωή μου; Πώς καλούμαι να ενεργήσω;
Πρόλογος έκδοσης: π. Θεοφάνης Ραυτόπουλος, Αλέξανδρος Μ. Σταυρόπουλος