Μία υπόσταση, Δύο φύσεις

Ο Ιωάννης Δαμασκηνός θέτει ως απώτατη σκοποθεσία σύνολης της συγγραφής του την εννοιολογική αποσαφήνιση των όρων «ουσία», «φύση», «μορφή», «είδος», «γένος», «γενικότατο γένος» «ειδικότατο είδος», καθώς και των εννοιών, «πρόσωπο», «υπόσταση» και «άτομο». Κύριο μέλημά του είναι να οριστούν επακριβώς οι δυσνόητοι και επίμαχοι αυτοί θεολογικοί και φιλοσοφικοί όροι, ώστε να αποφευχθούν οι όποιες ερμηνευτικές αυθαιρεσίες. Ο ιερός συγγραφέας θα επιχειρήσει να αποδώσει τα σημαινόμενα του εκάστοτε όρου μονοσημαίνοντας τις έννοιες, επειδή θεωρεί ότι η πολυσημία ή ακόμη και η αμφισημία των όρων είναι το εφαλτήριο για τις όποιες αιρετικές αποκλίσεις.
Πιστεύει αταλάντευτα ότι η «…τῶν ὀνομάτων σύγχυσις ποιεῖ τοῖς αἱρετικοῖς τὴν πλάνην». Η αντιομωνυμιακή φροντίδα του συγγραφέα επικεντρώνεται στους όρους «υπόσταση» και «φύση». Δεδομένου ότι η εννοιολογική ταύτιση των όρων αυτών αποτέλεσε σημείο συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων που ταλάνισαν για αιώνες την ορθόδοξη θεολογική σκέψη.