Αγαπώμαι, άρα σκέφτομαι
Κεφάλαια θεολογικής επιστημολογίας και οντολογίας
Πώς γνωρίζει ο πεπερασμένος άνθρωπος τον άπειρο Θεό; Η Ενσάρκωση του Θεού αλλάζει με ρηξικέλευθο τρόπο την προοπτική: «γνόντες Θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ τοῦ Θεοῦ» (Γαλ. 4,9): Γνωρίζουμε μεθεκτικά τον Θεό, αφού πρώτα μας έχει γνωρίσει Αυτός με την αγάπη Του, την ίδια αγάπη με την οποία μας έφερε από το μηδέν στο είναι. Αφού την προτεραιότητα έχει η αγάπη του Άλλου, το θεολογικό κόγκιτο είναι ένα «αγαπώμαι, άρα σκέφτομαι»: Η εμπιστοσύνη που προκαλεί η αγάπη δίνει τον χώρο για σκέψη χωρίς αυτο-πεποίθηση, αλλά με την ετερο-αυτο-πεποίθηση του Αποκαλυπτομένου που μας συναντά.
Στην αρχέγονη Εκκλησία μια αρχική «αντιφιλοσοφία» για τη «μωρία της σοφίας του κόσμου τούτου» (Α΄ Κορ. 1,20) δίνει τη θέση της στη σύνθεση της ελληνικής μεθεκτικής γνωσιολογίας με την αποκάλυψη ότι ο Λόγος είναι ο Χριστός. Στην Ανατολή, η Νηπτική γνωσιολογία τονίζει την κάθαρση και τον νου ως ένα απλό όμμα που διαυγάζεται από τους πολλούς λόγους ως αλήθειες που τον φωτίζουν στον εσχατολογικό ορίζοντα του Ενός Λόγου. Στη Δύση αναπτύσσεται μια κατακτητική γνωσιολογία της συνείδησης που διχάζει τον κόσμο σε συνειδητό/φαινόμενο και σε απρόσιτο Πράγμα (Καντ), ασυνείδητο (Φρόυντ), Πραγματικό (Λακάν).
Στον 20ο αιώνα, η έννοια της ελευθερίας είναι πολύ διαφορετική. Στη Δύση ο Χάιντεγκερ καταγγέλλει την «οντοθεολογία». Ο Καρλ Μπαρτ προβάλλει μια ριζική Θεολογία της Αποκάλυψης, ενώ ο Πάουλ Τίλιχ τη μέθοδο του συσχετισμού. Οι Ορθόδοξοι δεν αργούν να απαντήσουν με τις δικές τους επιστημολογικές μεθόδους: Ο Βλάντιμιρ Λόσκι με τον αποφατισμό ως απομάθηση και απο-εννοιοποίηση. Ο π. Γεώργιος Φλορόφκσι με την ενδεχομενική Ιστορία ως πεδίο γνώσης. Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης (Ζηζιούλας) με την εσχατολογική ερμηνευτική όπου όλα ερμηνεύονται από το μέλλον προς το παρελθόν. Ο Χρήστος Γιανναράς με την παραδοξολογική σύνθεση Φαινομενολογίας και Μεταφυσικής. Στον χώρο των Βαλκανίων, θεολόγοι, όπως ο π. Δημήτριος Στανιλοάε, ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς και ο Αθανάσιος Γιέφτιτς προβαίνουν στις δικές τους ισορροπημένες συνθέσεις. Ενώ από τη Δύση μας έρχονται με φιλική διάθεση πρωτοπόρες επιστημολογίες, όπως η Φαινομενολογία του Ζαν-Λυκ Μαριόν, η Αφηγηματική Θεολογία, η πιθανοκρατική Φυσική Θεολογία του Ρίτσαρντ Σουίνμπερν και η επιστημολογία της μεθέξεως του Τζον Μίλμπανκ. Πολλοί δρόμοι για τον Ένα Λόγο καθ’ οδόν για τη συνάντησή Του.
Άγιος Απόστολος Ιούδας ο Θαδδαίος
Αυτό είναι το πρώτο Ορθόδοξο Παιδικό Βιβλίο για τον Άγιο Ιούδα τον Θαδδαίο. Ο Άγιος Θαδδαίος είναι ένας από τους Δώδεκα Αποστόλους και συγγραφεύς ενός των είκοσι επτά βιβλίων της Καινής Διαθήκης!
Την μνήμη του εορτάζουμε στις 19 Ιουνίου.
Σειρά: Μικρά και Ορθόδοξα 107
Άγιος Λογγίνος, ο Αυτόπτης και Μάρτυρας
Ο βίος και το βίωμα του Εκατόνταρχου που πίστεψε κάτω από τον Σταυρό.
Ο Άγιος Λογγίνος είναι ένα θαύμα της χάρης και της αγάπης του Χριστού. Ήταν ο επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος στην σταύρωση του Χριστού. Βλέποντας την απέραντη ανεξικακία του Χριστού και όλα τα θαυμαστά γεγονότα που συνέβησαν στο Γολγοθά, η ψυχή του αλλοιώθηκε, αναγνώρισε τη θεότητα του Χριστού, πίστεψε σ΄ Αυτόν και αργότερα μαρτύρησε για την αγάπη Του.
Επίμετρο: Μητροπολίτης Αργολίδος Νεκτάριος
Αϊ-Γιώργης Σφουγγατάς – Λαμπρή στη Σαντορίνη!
Στη μέση του Αιγαίου σε ένα νησί όμορφο σα ζωγραφιά, ο κάθε Άγιος έχει το ξωκλήσι του! Ταξιδεύουμε στη Σαντορίνη και γνωρίζουμε την ιστορία του Άι-Γιώργη του Σφουγγατά!
Βίοι παράλληλοι
Άγιος Δημήτριος – Αντώνιος Αμπασίντζε
Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι (Στάλιν)
Ο Δάσκαλος και ο Μαθητής
Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Στάλιν σπούδασε σε ιερατικές σχολές και αυτές ήταν οι μοναδικές σπουδές του. Κανείς όμως δεν γνωρίζει ότι ο άγιος Δημήτριος- Αντώνιος, εκείνα τα χρόνια ήταν καθηγητής και πνευματικός του Στάλιν. Οι ιστορικοί δεν ασχολήθηκαν μ’ αυτή την άγνωστη πλευρά του ηγέτη της ΕΣΣΔ, που καθόρισε τις τύχες εκατομμυρίων ανθρώπων και εν πολλοίς άλλαξε το ρου της ιστορίας. Μέσα από μια επιλογή γεγονότων της ζωής των δύο ανδρών, μπορούμε να δούμε την παράλληλη πορεία και διαφοροποίηση τους.
Για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία
Μέσα από την εκδήλωση ενός σχολείου για το 1821, τα παιδιά παρουσιάζουν γνωστούς και άγνωστους ήρωες, στρατηγούς και μάρτυρες της Ελληνικής Επανάστασης, ενώ η δασκάλα εμπνέει με τον λόγο της.
Ένα διαδραστικό ηχοβιβλίο γεμάτο μελωδίες και ύμνους, περηφάνια, ελπίδα και αγάπη “για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία”.
Το χρέος μας για την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 συμπληρώνεται στις σελίδες αυτού του ηχοβιβλίου, το οποίο, ως γονείς, ως δάσκαλοι, ως Έλληνες αφιερώνουμε στους μαθητές μας, στα παιδιά μας.
Εικονογράφηση: Μαρία Δημητροπούλου
Ηλικίες: Από 6 ετών
Δύο πρωτοπόροι της Ιατρικής
Νικόλαος Πιρογκώφ
Άγιος Λουκάς Βόινο-Γιασενέτσκι
Στον 19ο αιώνα τέθηκε το θέμα “πίστη και επιστήμη” και από μια μερίδα αθέων τονίστηκε η αντίθεση μεταξύ των δύο. Κατά καιρούς το θέμα αυτό επανέρχεται. Στις μέρες μας με την εμφάνιση του COVID 19 μία ομάδα προσπάθησε να αναβιώσει την αντιπαράθεση. Οι μεγάλες μορφές του Ν. Πιρογκώφ και του αγίου Λουκά Βόινο Γιασενέτσκι καθώς και όλες οι επόμενες που θα παρουσιάσουμε, είναι, πιστεύουμε, αρκετές για να ισορροπήσουν τα πράγματα και να σταματήσει αυτή η ανόητη διαμάχη.
Πίστη και Επιστήμη Α΄
Εισηγήσεις – Παρουσιάσεις
Εισηγήσεις σε Ιερατικά Συνέδρια και Παρουσιάσεις βιβλίων και θεολογικών Τόμων.
Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται εισηγήσεις σε Ιερατικά κυρίως Συνέδρια. Επίσης ο τόμος περιλαμβάνει και κείμενα παρουσιάσεων βιβλίων σπουδαίων λογίων προσώπων, κληρικών και λαϊκών.
“Η Ορθοδοξία είναι ο Χριστός στους αιώνες. Αλλ΄ ερωτάται: Οι λεγόμενοι Ορθόδοξοι δέχονται τον Χριστό και το ευαγγέλιό Του, όπως το εξηγούν οι Πατέρες και όπως το βιώνουν οι άγιοι; Ή μήπως η λεγόμενη δική μας “παράδοσις” συναποτελείται από “εντάλματα” ανθρώπων (Ματθ. ιε΄ 9)
Εν Εκκλησίαις ευλογείτε τον Θεόν
Θέματα λατρευτικής ευταξίας
Μία ελάχιστη συμβολή στην επίλυση ορισμένων ζητημάτων, την παρουσίαση άλλων με την θεολογική σημασία τους, την ερμηνευτική προσέγγιση άλλων θεμάτων που θεωρούνται συνηθισμένα στη λατρεία μας, αλλ΄ όμως καλύπτονται από την άγνοια του πνευματικού τους βάθους το οποίο κρύβουν.
Επιστροφή
Μετάνοια και Εξομολόγηση. Επιστροφή στον Θεό και την Εκκλησία του.
Τι είναι αμαρτία και ποιοι είναι οι καρποί της;
Τι είναι μετάνοια και τι δεν είναι;
Τι είναι εξομολόγηση και τι δεν είναι;
Πώς προετοιμαζόμαστε για την εξομολόγηση;
Πώς εξομολογούμαστε;
Ποιο είναι το νόημα των επιτιμίων;
Ποια η σχέση του μυστηρίου της μετάνοιας με το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας;
Σ’ αυτά και σ’ άλλα ερωτήματα προσπαθεί με απλά λόγια να απαντήσει το μικρό αυτό βιβλίο και να βοηθήσει σε μια επανατοποθέτηση και σ’ ένα σωστό πλησίασμα του μεγάλου και φιλάνθρωπου μυστηρίου της μετάνοιας και εξομολογήσεως.
Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάς
Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάς (Εβδομάδα) – Εγκόλπιο βιβλίο για τις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας και της Κυριακής του Πάσχα (μόνο το πρωτότυπο κείμενο).
Περιλαμβάνονται οι Ακολουθίες από την Κυριακή των Βαΐων εσπέρας (Ακολουθία του Νυμφίου) μέχρι και τον Εσπερινό της Κυριακής του Πάσχα (Εσπερινό της Αγάπης), όπως τελούνται στις ενορίες.
Περιέχει και την Ακολουθία του Αγίου Ευχελαίου, που τελείται στους Ιερούς Ναούς το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης.
– Χωρίς παραπομπές
– Χωρίς συντμήσεις
– Με κατατοπιστικές εισαγωγές για το νόημα της κάθε ημέρας
Ιδού, αναβαίνομεν εις την Ανάστασιν
Ο π. Ευάγγελος Παπανικολάου είναι ιερέας της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που διακονεί την Ιεραποστολή στο Καμερούν της Αφρικής. Όμως οι περιστάσεις το έφεραν να μείνει κοντά μας και να μας εμψυχώνει με τις ομιλίες του, ενσαρκώνοντας στη σύγχρονη εποχή τη φράση του αποστόλου Παύλου: «Θέατρον εγεννήθημεν τω κόσμω και αγγέλοις και ανθρώποις» (Α΄Κορ. 4, 9). Πράγματι ο πατήρ Ευάγγελος δεν διστάζει να κηρύξει, να φωνάξει, να αυτοσαρκαστεί, με στόχο να μας θυμίσει ποιοι είμαστε και προς τα πού πορευόμαστε. Και πάνω από όλα να μας θυμίσει την άπειρη αγάπη του Κυρίου μας.
Δεν είναι δικές του επινοήσεις τα όσα λέγει, μελετάει πολύ και επίπονα, έχει ακούσει φωτισμένους αγίους, αλλά και ιερείς με φώτιση Θεού, που δεν έχουν ακόμη αγιοκαταχθεί. Και όλη αυτή την κοπιώδη μελέτη των Γραφών και της Παράδοσης μας τη μεταφέρει και μας τη δίνει όπως ένας γονιός ταΐζει το παιδί του με το κουταλάκι, λέγοντας του ιστορίες και κάποτε μάλιστα κάνοντάς το και να γελάει.
Σε αυτό το βιβλίο ο πατήρ Ευάγγελος μας προσκαλεί να ζήσουμε μαζί με τους Αποστόλους τα Πάθη του Κυρίου και μέσα από αυτά να ξαναβρούμε το δικό μας, αναστημένο Πρόσωπο.
Είθε.
Τα έσοδα του συγγραφέα από αυτό το βιβλίο θα προσφερθούν υπέρ των έργων της Ιεράς Μητροπόλεως Καμερούν.
Κηλίδες από μέλι
Γυρεύοντας την πίστη στον καιρό της πανδημίας
Όσοι χριστιανοί ισχυρίζονται ότι εντός του ναού οπωσδήποτε δεν κολλάμε κορονοϊό θέλουν να είναι σίγουροι ότι το θαύμα υπάρχει, ότι είναι ορατό, χειροπιαστό.
Ότι ναι µεν ζούμε µμέσα στην αβεβαιότητα και την ανασφάλεια, αλλά να «για δείτε µμέσα στον ναό είμαστε ασφαλείς, αισθανόμαστε το θαύμα, το επέκεινα το ακουμπάνε οι αισθήσεις µας!».
Δεν είναι τίποτε άλλο από το γεγονός ότι ο άνθρωπος θέλει να δει για να πιστέψει. Δεν θυμάται όμως ότι ο Χριστός τού αρνείται αυτά τα θαύματα. Ένα ορατό, επαναλαμβανόμενο θαύμα δεν υπάρχει. Ο Θεός µάς αφήνει µέσα στην ανασφάλεια, σε µια ανασφάλεια τρομακτική. Αλλά ακριβώς µέσα σε αυτή µπορεί να γεννηθεί το κατεξοχήν θαύμα: η πίστη.
Μικρά Παιδιά Μεγάλοι Ήρωες
Ένα μοναδικό βιβλίο δραστηριοτήτων και χειροτεχνίας!
Γνωρίζουμε τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, τη Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Νικηταρά… όταν ήταν μικρά παιδιά!
Διαβάζουμε περιστατικά από την παιδική τους ηλικία και τους αρματώνουμε!
Μέσα του συμβολικού παιχνιδιού καλλιεργείται η αξία της ανιδιοτελούς αγάπης και προσφοράς στα ιδανικά της πατρίδας μας. Ενισχύουμε την ικανότητα της ενσυναίσθησης και βιώνουμε κάποια από τα ξεχωριστά συναισθήματα των ηρώων… όταν ήταν μικρά παιδιά!
Για παιδιά από 5 ετών
Ο Άγιος της διπλής αγάπης – Άγιος Αμφιλόχιος ο εν Πάτμω
Ο νέος Άγιος της εκκλησίας μας, ιδρυτής και προστάτης της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού Μητρός Ηγαπημένου αντίκρισε για πρώτη φορά το φως του κόσμου στο αγιασμένο νησί της Πάτμου. Η ζωή του ήταν ένας ύμνος ατελείωτης αγάπης που θα συνεχίζεται στους ατελεύτητους αιώνες της Βασιλείας των Ουρανών. Δειγματικά και σε απλή γλώσσα παρουσιάζονται τα κύρια χαρακτηριστικά της εξαγιασμένης ψυχής του γιατί ένα μόνο μικρό μέρος των εσωτερικών του βιωμάτων έγινε αντιληπτό εφόσον φρόντιζε επιμελώς να τα αποκρύβει.
Το νησί της Πάτμου, που ο Κύριος αγίασε με την Αποκάλυψη Του και δόξασε ο μεγάλος εξόριστος Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ανέδειξε στις ημέρες μας τον νέο Άγιο της διπλής αγάπης.
Καθώς ο Άγιος Αμφιλόχιος ήταν πνευματικός έκγονος και μιμητής Ευαγγελιστού της Αγάπης, έκλεισε τον Πανάγαθο Τριαδικό Θεό στο θησαυροφυλάκιο της καρδιάς του σαν τον πολυτιμότερο μαργαρίτη. Έγινε το θήραμα του Θείου Κυνηγού, του Ουράνιου Εραστή, που κυνηγά με την αγάπη Του το ανώτερο και ωραιότερο δημιούργημά Του.
Η καρδιά του Αγίου Αμφιλοχίου πληγώθηκε από την αγάπη προς τον Νυμφίο της ψυχής του και την αγάπη προς το αγαπημένο θαύμα του Θεού, τον άνθρωπο. Γι’ αυτό θα αναφωνεί στους αιώνες: «Τετρωμένη αγάπη ειμί εγώ!» (Άσμα ε’, 8)
Ως γνήσιος νηπτικός πατέρας είχε διαρκώς στραμμένο τον νου και την καρδιά του προς Αυτόν. Η άπειρη αγάπη Του και οι αναρίθμητες ευεργεσίες Του ήταν το αγαπημένο εντρύφημα της ψυχής του. Βεβαίωσε με τη ζωή του ότι «ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ» (Α’ Ιω. Δ’ 16), αφού, όπως διακήρυττε ο Ηγαπημένος Μαθητής, «ο Θεός αγάπη εστί» (Α’ Ιω. Δ’ 7 – 11)
Ως γνήσιος μαθητής του Παρθένου Μαθητού επέλεξε την παρθενική ζωή, για να ζήσει στο έπακρο τη διττή εντολή του Κυρίου του: «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ’ όλης της καρδίας σου και εξ’ όλης της ψυχής σου και εξ’ όλης της διανοίας σου και εξ’ όλης της ισχύος σου… και τον πλησίον σου ως εαυτόν» (Μαρκ. Β’ 30 – 31) Το όπλο του μοναχικού και ιεραποστολικού του αγώνα ήταν αυτή η διπλή αγάπη, από την οποία «όλος ο νόμος και οι προφήται κρέμανται» (Ματθ. κβ’ 40)
Έχοντας μυστική επαφή με τον Απόστολο της Αγάπης, βάδισε στα ίχνη του και συνέχισε το έργο του. Ολοπρόθυμα δέχτηκε την κλήση του Θεού να Τον ακολουθήσει σε μια ζωή μαθητείας, αφοσίωσης και θυσίας. Έγινε απόστολος του μηνύματος της μοναχικής αφιέρωσης και συνέβαλε ουσιαστικά στην αναζωπύρωση του μοναχισμού.
Με τη χριστομίμητη ασκητική ζωή του έδωσε τη ζωντανή μαρτυρία του Ιησού Χριστού, γιατί και μόνο το ιλαρό και φωτοβόλο βλέμμα του ήταν ένα σιωπηλό αλλά βιωματικό κήρυγμα, που διέδιδε το μήνυμα της αγάπης του Θεού. Μέσα από την νηπτική εργασία του «έπαθε» και έμαθε τα θεία και έχοντας προσωπική εμπειρία των ενεργειών του Αγίου Πνεύματος μετέδωσε την ευαγγελική εντολή της αγάπης στους συγχρόνους του. Απέδειξε ότι « Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» (Εβρ. ιγ’ 8).
Επειδή ο Άγιος Αμφιλόχιος αγάπησε πάνω από οτιδήποτε άλλο τον Χριστό, αγάπησε τους πάντες και τα πάντα μέσα από την αγάπη του Χριστού.
Ευχόμαστε η αγία βιοτή του να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση και οι μεσιτείες του προς τον Κύριο να συνοδεύουν όλους τους αναγνώστες.
(Απόσπασμα από τον πρόλογο της Μοναχής Χριστονύμφης, Καθηγουμένης της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού Μητρός Ηγαπημένου, που περιέχεται στο βιβλίο).