Και ο κλήρος έπεσε στα δάκρυα
Το θέμα, που ομολογώ πως από παιδί με πλήγωνε, είναι εκείνο του αναίτιου και πρόωρου χαμού των ανθρώπων, το αναπάντεχο του θανάτου, ο επώδυνος και μαρτυρικός τρόπος της εξόδου πολλών ανθρώπων απ’ τη ζωή, παρά τις όσες για “ανώδυνα, ανεπαίσχυντα και ειρηνικά τέλη” ικεσίες Τόν είχαμε ανά τους αιώνες παρακαλέσει.
Μεγαλώνοντας βέβαια και παίρνοντας μυρουδιά από τα τεκταινόμενα στην παγκόσμια ιστορία, ακόμα βασανιστικότερο γινόταν για μένα και το δέμα της διαφαινόμενης απουσίας και σιωπής του Θεού, όταν οι δίκαιοι αφανίζονται και η ηχώ των κραυγών τους πολλαπλασιάζεται ανατριχιαστικά μέσα σ’ ένα βουβό κενό. Όταν ο Θεός παρακαλείται να επέμβει και δεν το κάνει. Όταν κάποιοι που υποφέρουν Τού φωνάζουν και ο ουρανός σιωπά.
Οκτώ κινηματογραφικές ταινίες σε θεολογική παρακολούθηση, με θέμα τους αυτό το βασανιστικό ζεύγος της απώλειας και απουσίας, των αγαπημένων αδελφών και του σπλαχνικού Πατέρα· το ζεύγος που πάντα θα μας στοιχειώνει.
Τα δάκρυα, στοιχείο σωματικό αλλά και σημείο πνευματικό, διαρρέουν όλη την υπόστασή μας και εκφράζουν τα ανείπωτα. Όσα ο λόγος και οι λέξεις αδυνατούν να μεταφέρουν. Πάντοτε κλαίμε. Στην υπέρτατη χαρά και στην πιο αβάσταχτη θλίψη. Πάντοτε η αγάπη του Θεού θα μας υπερβαίνει αλλά και η αίσθηση της απουσίας Του θα μας κατακλύζει. Το περίσσευμα κι απ’ τα δύο, όσο αδυνατούμε εμείς να χωρέσουμε, υπερεκχειλίζει.
Με τα δάκρυα Σου μιλάμε καλύτερα. Με τα δάκρυα Σε αναζητούμε. Μα τα δάκρυα πιστώνουμε την παρουσία Σου μέσα μας και με τα ίδια δάκρυα σπαράζουμε την απουσία Σου.
Οι ειλικρινείς πάντοτε θα κλαίνε. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Πάντοτε κλαμμένοι μπροστά Σου θα ’μαστε και τα δάκρυα οι αποσκευές μας. Μ’ αυτά θα ξεπλένουμε το χώμα από πάνω μας αλλά και θα ποτίζουμε στάλα-στάλα την ελπίδα.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 472
Α΄ Έκδοση: 11/2018
Καλώς σε βρήκα, Σμύρνη… 1922-2022
Για να δείς το σπίτι σου καλύτερα, πρέπει να βγείς έξω από αυτό. Έτσι θα το δείς σε πλήρη τελειότητα. Για να δούμε καλύτερα τη Μικρά, μα μεγάλη όντως Ασία, αναγκαστήκαμε κάποτε να βγούμε από τα χώματά της, διότι ήταν τόσο μεγάλη, που δεν μπορούσε το μάτι και η ψυχή μας να τη θωρήσει και να τη μεταλάβει σε όλο της το μεγαλείο. Όταν χάνεις κάτι και στέκεσαι από μακριά, το εκτιμάς και το τιμάς πιο άξια. Φύγαμε απ’ τη Σμύρνη, και έτσι τη σώσαμε πραγματικά μέσα στην καρδιά και στα όνειρά μας ως ιδανικό αγέραστο, σαν την Ιθάκη του Οδυσσέα…
Καπετάν Κώττας
Σήμερα που τόσα γίνονται και ακούγονται στα Βαλκάνια, έχουμε χρέος να φωνάξουμε σ” ολόκληρο τον κόσμο την ελληνικότητα της Μακεδονίας. Να μάθουν όλοι, και προπαντός οι νέοι, πώς πολέμησαν τα παιδιά της για τη λευτεριά του τόπου τους, πώς τα έβγαλαν πέρα με δυο εχθρούς δυνατούς, και μ” άλλους χίλιους: το κρύο, την πείνα, τη φτώχεια, τον κατατρεγμό, το ξύλο, τους σκοτωμούς. Η συγγραφέας, με τρόπο μοναδικό, τραγουδάει το Μακεδονικό Αγώνα και το δέντρο της Λευτεριάς που άνθισε με μύριες θυσίες, αλλά άνθισε.
Εικονογράφηση: Διατσέντα Παρίση
Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
Καποδίστριας – Ο κυβερνήτης της καρδιάς μου
Η ζωή γνωρίζει τρόπους να τυλίγει και να ξεδιπλώνει όποτε εκείνη αποφασίζει τα κουβάρια της ιστορίας. Μια τέτοια πραγματική ιστορία αποκαλύπτεται μέσα από τη μυθοπλασία για έναν από τους μεγαλύτερους ηγέτες, που σημάδεψαν για πάντα την πορεία του ελληνικού έθνους, του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας, του Ιωάννη Καποδίστρια. Ενός κυβερνήτη με οικουμενική προσωπικότητα, που αφιέρωσε τη ζωή του σε έναν σκοπό: να δώσει στους Έλληνες μια χώρα αντάξια του Αγώνα τους. Πώς μια επιστολή στη Γενεύη μας οδηγεί στο μακρινό παρελθόν; Και πώς ένα έφηβο αγόρι συνδέεται με τη διαδρομή του Καποδίστρια προς τον σπουδαίο σκοπό του; Ας συνοδεύσουμε τα βήματά τους σε μια ιστορία που μας ακολουθεί ακόμη και σήμερα σαν τη σκιά…
Κάποτε στην Μακεδονία
Στο βιβλίο αυτό η γιαγιά Μυρσίνη περιγράφει μια συναρπαστική ιστορία από τον Μακεδονικό αγώνα. Αφανείς ήρωες, κορίτσια και αγόρια που ζούσαν στα βουνά της μακεδονίας, δεν διστάζουν να γίνουν ακόμα και θυσία για το ιδανικό της λευτεριάς. Η πλοκή της ιστορίας ξετυλίγεται ανάμεσα στο χθες και το σήμερα. Μέσα από εκείνους τους αγώνες τους, μαθαίνουν τα σημερινά παιδιά για ένα παρελθόν που είναι ακόμα ζωντανό. Κειμήλια και ιστορικές μνήμες ζωντανεύουν μπρος στα μάτια τους και συγκινούνται με την παλληκαριά αυτών των δικών τους ανθρώπων. Όμως η ιστορία δεν είναι παραμύθι… Είναι διδαχή και χρέος όλων, και ιδιαίτερα των νέων μας, οι οποίοι πρέπει να διαφυλάξουν στο μέλλον αυτή την κληρονομιά μας.
Εικονογράφηση: Αγγελική Δελεχά
Κατόρθωμα η δημοκρατία όχι συνταγή
Ο τρόπος για να ξαναλειτουργήσει η πολιτική στην Ελλάδα υπάρχει, εμπειρικά βεβαιωμένος: Είναι η συνεπής επιστροφή στη μικρή αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα – το ένα από τα τρία «σημάδια» πού, αν ποτέ εμφανιστούν και τα τρία μαζί, θα ξέρουμε ότι ο Ελληνισμός νεκρανασταίνεται. Δεύτερο «σημάδι»: έξι χρόνια στο Δημοτικό σχολείο, τρία μόνο μαθήματα και τα τρία γλώσσες: αρχαία ελληνικά (κυρίως παιχνίδι ετυμολογίας), τα μαθηματικά ως γλώσσα, η μουσική ως γλώσσα. Τρίτο «σημάδι» νεκρανάστασης: απαγόρευση (η μόνη!) εμπορικής χρήσης των ΜΜΕ. Δεν είναι στόχοι που μπορούν να συνειδητοποιηθούν μέσα σε μια γενιά. Αλλά είναι οι μόνοι που μπορούν να διασώσουν ιστορικά υπαρκτό και ενεργό τον Ελληνισμό.
Μοιάζει νόμος φυσικός, ιδίωμα της φύσης του ανθρώπου: όσο λιγότερα ξέρει ο άνθρωπος τόσο περισσότερες βεβαιότητες να έχει. Ίσως είναι από τα συμπτώματα που ο Φρόυντ χαρακτήρισε «μεταστροφή της ενόρμησης στο αντίθετό της» (Verkehrung ins Gegenteil) — κάποιος ειδήμων θα μπορούσε να μας το φωτίσει. Πάντως, η ενορμητική δοκησισοφία στην ελλαδική κοινωνία μοιάζει να έχει διαστάσεις λοιμικής.
Η αμάθεια που ακκίζεται σαν γνώση, η ασχετοσύνη που αυτοβεβαιώνεται σαν προσωπική εμπειρία, η υπόνοια που εκφέρεται σαν πεποίθηση, η φήμη που λογαριάζεται σαν πληροφόρηση, είναι συμπτώματα πληθωρικά, τα συναντάει κανείς σε κάθε του βήμα. Όλοι, στη σημερινή Ελλάδα, τα ξέρουμε όλα —αυτή την εντύπωση δίνουμε. Συντηρούμε και κάποια έγνοια τεκμηρίωσης των λεγομένων μας, αλλά συνήθως προσχηματική, έως και γελοιώδη. Ξέρουμε τα «μυστικά» της οικονομίας και, κυρίως, το τί πρέπει να γίνει. Αναλύουμε τους χαρακτήρες των επαγγελματιών της πολιτικής και τους αξιολογούμε, ωσάν να τους έχουμε συναναστραφεί, σαν φιλαράκια.
Κατσαντώνης
Ο Πρόδροµος της Επανάστασης (1775-1808)
Πριν από τα μαρτυρικά αλλά και δοξασμένα γεγονότα του 1821, υπήρξαν και άλλα ισάξιά τους, από ήρωες που αγωνίστηκαν κι αυτοί για τη λευτεριά μας, μόνο που ελάχιστα γνωρίζουμε γι’ αυτούς και τη δράση τους.
Ένας από αυτούς, ίσως ο σημαντικότερος, ήταν ο Κατσαντώνης. Γνωρίζουμε γι’ αυτόν όσα διασώθηκαν μέσα στα χρόνια από τα δημοτικά μας τραγούδια, που μιλούσαν για τα κατορθώματα και τους αγώνες του. Αν και από μικρός ήταν ασθενικός και μικρόσωμος, μεγαλώνοντας δυνάμωσε και έδεσε αρκετά. Ήταν μελαχρινός με μακριά μαύρα μαλλιά και μεγάλα μαύρα μουστάκια. Είχε πυκνά φρύδια και μέτωπο αρρενωπό. Πρόσωπο επιβλητικό, με ωραίες αναλογίες. Το στήθος του πάντα αγέρωχα προτεταμένο. Η φωνή του βαθιά και ζεστή, χωρίς πολλά και μεγάλα λόγια, αλλά με τέτοια πειθώ που σε γοήτευε! Tο όνομά του άρχισε να απλώνεται σε όλο τον Βάλτο, το Ξηρόμερο, τ’ Άγραφα, το Βελούχι πέρα στα Τζουμέρκα. Έγινε ο φόβος και ο τρόμος στους Τουρκαρβανίτες.
Το μεγαλείο του Κατσαντώνη ως πατριώτη και πολέμαρχου βρισκόταν κυρίως μέσα του και εκδηλωνόταν με το πάθος του για την ελευθερία, με το μίσος του για τους δυνάστες, με την απίστευτη εφευρετικότητά του σε στιγμές κρίσιμες και προπαντός με την αφάνταστη γενναιότητά του, που συχνά έφτανε στην αυταπάρνηση.
Κι Απέναντι Ξένοι. Ξεριζωμός 1922
Αύγουστος του 1922…
Εκεί, στην άλλη μεριά του Αιγαίου, κάπου απέναντι από τα Δωδεκάνησα… λίγο πιο μέσα από τη θάλασσα… σε εκείνον τον αρχαίο τόπο, στη Μύλασα!
– Και τι έχουμε να μοιράσουμε εμείς, τζάνεμ; Δεν ζούσαμε καλά μέχρι τώρα;
– Εμείς οι δυο δεν έχουμε να μοιράσουμε τίποτα, Γιώργη. Αλλά η Τουρκία πρέπει να μείνει για τους Τούρκους! Εσείς να μείνετε στην άλλη μεριά της θάλασσας. Δεν μπορεί να είστε εσείς τα αφεντικά στον τόπο μας.
– Και δεν είναι και δικός μας ετούτος ο τόπος, Γεζίν; Πού γεννηθήκα με εμείς και οι παππούδες μας;
Η Τουρκία στους Τούρκους. Η Ελλάδα στους Έλληνες. Κι εμείς πού; Στην Τουρκία, είμαστε «γκιαούρηδες Έλληνες».
Στην Ελλάδα, είμαστε «Τούρκοι»!
Κι εκεί ξένοι. Κι απέναντι ξένοι. Αχ! Ξενούλα μου…
Μια ιστορία βασισμένη σε αληθινές διηγήσεις αυτών που πέρασαν από τη φωτιά της προκυμαίας της Σμύρνης κι έφεραν μαζί τους τα λείψανα της Οσίας Ξένης.
Κρυπτοχριστιανισμός και κρυπτοχριστιανοί στα Νότια Βαλκάνια, στην Μικρά Ασία και την Κύπρο
Μπροστὰ στὸ φαινόμενο τοῦ Κρυπτοχριστιανισμοῦ πρέπει νὰ σταθοῦμε μὲ δέος. Δὲν γνωρίζουμε ἀκριβῶς τὶς συνθῆκες κάτω ἀπὸ τὶς ὁποῖες μία ψυχὴ πῆρε τὴν πιὸ κρίσιμη ἀπόφαση κατὰ τὴν ἐπίγεια ζωή της. Κυρίως δὲν μποροῦμε νὰ κατηγορήσουμε ἐκείνους ποὺ μπορεῖ νὰ ἔγιναν κρυπτοχριστιανοί, ἀλλὰ συγχρόνως μετατράπηκαν σὲ τραγικὰ καὶ ἀξιολύπητα πρόσωπα, ὅταν μάλιστα ἐμεῖς στὴν καθημερινή μας ζωή, ἔστω καὶ στιγμιαία, γινόμαστε ἐθελουσίως «κρυπτοχριστιανοί», χωρὶς νὰ κινδυνεύει ἡ ζωή μας ἢ ἡ σταδιοδρομία μας ἢ νὰ μᾶς περιμένουν στρατόπεδα συγκεντρώσεως, βασανιστήρια καὶ θάνατος. Ἄλλωστε, ἡ ἀρχαία ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία μᾶς ἔχει διδάξει ὅτι συγχωρέθηκαν ἐδῶ στὴ γῆ καὶ οἱ δυὸ κατηγορίες τῶν «ἐκπεσόντων», καὶ αὐτοὶ ποὺ «θυσίασαν» στοὺς αὐτοκράτορες καὶ οἱ «λιβελλοφόροι», (ὅσοι ἔκαναν λίβελλο κατὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ), ἀρκεῖ ποὺ μετανόησαν εἰλικρινά».
Κωνσταντής, ο γενίτσαρος που δεν ξέχασε
Ο Κωνσταντής, ένα δωδεκάχρονο ελληνόπουλο, αρπάζεται από τους Τούρκους στο παιδομάζωμα και γίνεται γενίτσαρος. Θα μπορέσει μέσα στο ασφυκτικά μουσουλμανικό περιβάλλον να κρατήσει την πιστή του. Να μην ξεχάσει την καταγωγή του. Να κρατήσει την ελευθερία του.
Ο Κωνσταντής θα περάσει πολλές και δύσκολες στιγμές μέχρι τη λύτρωση, αλλά η περιπετειώδης ζωή του και οι αγώνες του, διδάσκουν και εμάς για κάποιες αξίες που σήμερα μοιάζουν ξεθωριασμένες, όπως την πίστη στο Χριστό που μας δίνει ελπίδα, θάρρος και δύναμη, την ανάγκη του κάθε ανθρώπου για ελευθερία και ειρήνη, την μητρική αγάπη, τη φιλία που μπορεί να γεννηθεί μέσα στις χειρότερες συνθήκες.
Εικονογράφηση: Σταμάτης Μπονάτσος
Κωνσταντίνος Παλαιολόγος
Ο Κωνσταντίνος Δραγάσης Παλαιολόγος, ο τελευταίος Αυτοκράτορας, ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς, δε χρειάζεται ιδιαίτερη εισαγωγή και παρουσίαση. Είναι πάντα ο θρύλος της φυλής, που τον φέρει στην ψυχή του από γεννησιμιού του κάθε ΄Ελληνας. Είναι το μεγάλο παραμύθι που παρηγόρησε και μεγάλωσε γενιές και γενιές και που δε θα πάψει να συγκινεί και να συναρπάζει όσο ο χρόνος και η λήθη αδυνατούν να θαμπώσουν την ιστορική μας μνήμη. Και αυτό το βιβλίο, που αγγίζει τον Παλαιολόγο σχεδόν σαν παραμύθι, μέσα όμως από την ιστορική πραγματικότητα, δε φιλοδοξεί να προσθέσει γνώσεις και άγνωστες λεπτομέρειες για το θρύλο. Φιλοδοξεί όμως και προσπαθεί να τον φέρει κοντά στον αναγνώστη, να τον κάνει προσιτό και οικείο. Να τον σιμώσει τόσο, ώστε να του μείνει αλησμόνητος. Και όταν τα χρόνια περάσουν και τα σημερινά παιδιά μεγαλώσουν και γίνουν γονείς, να θυμούνται με αγάπη το παραμύθι του Νικόλα και ότι κάποτε μέσα από αυτό έζησαν και άγγιξαν το μεγάλο μας ήρωα. Και έτσι, σαν παραμύθι, σαν ιστορία, μα πάντα με αγάπη και συγκίνηση, να το μεταφέρουν στα παιδιά και στα εγγόνια τους, κρατώντας άσβεστη και δυνατή την ιστορική μας μνήμη.
Ιστορικό Μυθιστόρημα
Εικονογράφηση: Χρήστος Αποστολάκης
Εξώφυλλο: Μαλακό πλαστικοποιημένο
Σελίδες: 184
10η Έκδοση: 10/2016
Λιανοκέρια της μικρής Πατρίδας
«Μόια μάικα… Μάνα μου…»
Της σκούπισε το ιδρωμένο μέτωπο η Αρετή, άνοιξε η μικρή τα βλέφαρά της και την κοίταζε με μάτια μουσκεμένα.
«Τη μάνα σου έβλεπες, Βάσιλκα; Τη φώναζες στον ύπνο σου…»
«Τη μάνα μου δεν τη θυμάμαι, δεν τη γνώρισα ποτέ, πώς να τη δω;» της αποκρίθηκε σιγαλόφωνα, ανάκατα, μισά ελληνικά, μισά βουλγαρικά. «Εσένα έβλεπα…» συνέχισε με χειλάκια τρεμάμενα. «Εσένα έβλεπα, κυρα-δασκάλα…»
Στη χαραυγή του εικοστού αιώνα, αδυσώπητος μαίνεται ο αγώνας στη σκλάβα Μακεδονία. Η γη ματώνει, ο ελληνισμός ψυχορραγεί. Τούρκοι, Βούλγαροι, κομιτάτα, πυρπολήσεις, εκτελέσεις, αμέτρητες θυσίες.
Γυναίκες της μικρής πατρίδας.
Δασκάλες, νοσοκόμες. Σαν την Αρετή, σαν τη Φωτεινή! Κι άγουρα βλαστάρια, με βάσανο μεγαλωμένα, με κίνδυνο αναστημένα. Σαν τη μικρούλα Βάσιλκα, που μάνα δε γνώρισε ποτέ, μια χούφτα μόνο τα χρόνια της, γιομάτα πείνα και κατατρεγμό, επτά χρόνων παιδί και την έχουν σαρώσει τα δεινοπαθήματα του κόσμου όλου. Σαν τον Μήλιο και την Ανθή, κλωνιά απογυμνωμένα καταμεσής ενός άγριου πολέμου, με σπίτι πυρπολημένο και γονιούς χαμένους στις επιθέσεις των κομιτατζήδων.
Λιανοκέρια της μικρής πατρίδας.
Φύλλα σκόρπια στο άγιο χώμα της.
Εξώφυλλο: Μαλακό
Σελίδες: 624
Α΄ έκδοση: 11/2018
Λόγοι Α΄
Στο παρόν βιβλίο “Λόγοι Α” του π. Ανανία Κουστένη περιέχονται οι παρακάτω ομιλίες:
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, “Ο Γέρος του Μοριά”
Αγία Φιλοθέη, “Η κυρά των Αθηνών”.
Άγιος Νεκτάριος, “Ο Άγιος της Συγνώμης”
Τριώδιο: Συγχωρητικότητα και Συμφιλίωση
Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, “Ο κυματοθραύστης της Δύσης”
Ο Σταυρός του Χριστού
25η Μαρτίου: “Η διπλή γιορτή”
Ο Κατανυκτικός Μ. Κανών
Λόγοι Β΄
Στο παρόν βιβλίο “Λόγοι Β” του π. Ανανία Κουστένη περιέχονται οι παρακάτω ομιλίες:
Η ΧΑΡΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΙΗΣΟΥ Α΄
Η ΧΑΡΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΙΗΣΟΥ Β΄
Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ «ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ»
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΣΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗ
Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ
Η «ΕΚΔΙΚΗΣΗ» ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Η «ΚΑΛΗ» ΕΓΝΟΙΑ
Λόγοι Γ΄
Πρόκειται για μια σειρά κηρυγμάτων, καλά θεμελιωμένων στην αλήθεια της Παραδόσεώς μας και με καθημερινή σχεδόν έκφραση και χωρίς καμιά επιτήδευση, περιγράφει το βηματισμό του Γένους μέσα στις βαθύριζες αρετές του. Και πράγμα ασυνήθιστο για κηρυγματικόν λόγο, μιλά για την «πνευματική μαγκιά», δηλαδή την ψυχική λεβεντιά του ταπεινά υπερήφανου λαού μας. Κι αν πρέπει να εξηγήσουμε τι θα πει ταπεινά περήφανος λαός, θα πούμε ότι είναι ταπεινός για τη ζωή του αλλά περήφανος για την πίστη του.